Van onze advocaat contractenrecht. De Rechtbank Amsterdam heeft op 19 juli 2017 uitspraak gedaan over de uitleg van een forumkeuzebeding. Het forumkeuzebeding in deze zaak ziet op de individuele koopovereenkomsten en bestrijkt niet een geschil over het einde van de handelsrelatie of een distributieovereenkomst tussen partijen. De Nederlandse rechter is daarom onbevoegd.
N is een producent van (onder meer) sportartikelen. T verkoopt via haar (web)winkel tennisartikelen.
Vanaf september 2012 heeft N tennisartikelen aan T geleverd. N stelt hierover in de dagvaarding: “Tussen partijen heeft er een korte handelsrelatie bestaan. (…) In het kader van een aanpassing van haar distributiebeleid in Europa heeft N deze relatie, bij brief van 17 september 2014, opgezegd per 31 augustus 2015.”
N vordert in de hoofdzaak een verklaring voor recht (i) dat de handelsrelatie tussen N en T per 31 augustus 2015 rechtsgeldig is beëindigd, (ii) dat Nike na de beëindiging niet gehouden is tot levering van producten aan T en (iii) dat T niet gerechtigd is tot schadevergoeding of andere compensatie als gevolg van de beëindiging van de handelsrelatie.
De algemene voorwaarden van N bevatten – voor zover hier relevant – een rechtskeuze voor Nederlands recht en een forumkeuze voor de rechter te Amsterdam:
“Jeder Kaufvertrag ist als niederländischer Vertrag anzusehen und richtet sich in jeglicher Hinsicht nach dem Recht der Niederlande einschlieβlich des UN-Übereinkommens über Verträge über den internationalen Warenkauf (“CISG”)
Der Käufer unterwirft sich dem Gerichtsstand der Gerichte in Amsterdam, Niederlande, für jegliche Verfahren, die aus oder im Zusammenhang mit irgendeinem Kaufvertrag und/oder diesen Bedingungen entstehen.”
T vordert in dit incident dat de rechtbank zich onbevoegd verklaart. Zij stelt (primair) dat het geschil buiten de reikwijdte van het forumkeuzebeding valt en (subsidiair) dat het forumkeuzebeding niet rechtsgeldig is overeengekomen, omdat T in haar eigen algemene voorwaarden een forumkeuze voor de Duitse rechter heeft opgenomen.
Rechtsmacht
De rechtbank dient ambtshalve vast te stellen of de Nederlandse rechter rechtsmacht toekomt. Materieel en temporeel is de Verordening (EU) nr. 1215/2012 van het Europees Parlement en de Raad van 12 december 2012 betreffende de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en de tenuitvoerlegging van beslissingen in burgerlijke en handelszaken (hierna: de Herschikte EEX-Vo) van toepassing.
De rechtbank zal er van uitgaan dat het forumkeuzebeding (vervat in de algemene voorwaarden van N) rechtsgeldig tussen partijen is overeengekomen als bedoeld in artikel 25 lid 1 Herschikte EEX-Vo.
Partijen hebben zich niet uitgelaten over de vraag op welke wijze en naar welk recht het forumkeuzebeding moet worden uitgelegd (GHDHA:2017:1492). De rechtbank overweegt dat, op grond van de in de algemene voorwaarden opgenomen rechtskeuze, de koopovereenkomsten en dus de algemene voorwaarden en het forumkeuzebeding naar Nederlands recht moeten worden uitgelegd.
Het forumkeuzebeding
Het forumkeuzebeding is beperkt tot geschillen ontstaan uit of in samenhang met “irgendeinem Kaufvertrag”. Uit de eigen stellingen van N volgt dat de (beëindiging van de) handelsrelatie tussen N als verkoper en T als koper het voorwerp van geschil is.
N vordert bovendien (onder meer) een verklaring voor recht dat geen schadevergoeding vanwege de beëindiging verschuldigd is. Uit de stellingen van N volgt dat haar vorderingen niet zien op een concrete koopovereenkomst, maar op het einde van de “handelsrelatie”. Die handelsrelatie bestond in ieder geval uit elkaar opvolgende koopovereenkomsten en werd (mede) beheerst door Vertriebsrichtlinien van N.
Volgens T was er sprake van een distributieovereenkomst. Dat punt kan in het midden blijven, want een geschil over de beëindiging van die handelsrelatie, is niet een geschil dat voortvloeit uit of samenhangt met irgendeinem (enige) koopovereenkomst: er is immers geen enkele koopovereenkomst aan te wijzen die onderwerp van het geschil is. Door N zijn geen feiten of omstandigheden aangedragen die – indien bewezen – de conclusie zouden kunnen dragen dat partijen over en weer redelijkerwijs van elkaar moeten hebben begrepen dat een geschil over het einde van de “handelsrelatie” zou worden bestreken door het forumkeuzebeding. Haar uitleg kan daarom niet worden gevolgd.
De conclusie is dat dit geschil niet valt onder de reikwijdte van het forumkeuzebeding. Een andere grond voor rechtsmacht van de Nederlandse rechter is niet aangevoerd en ook ambtshalve ziet de rechtbank geen grond voor rechtsmacht van de Nederlandse rechter. De rechtbank dient zich daarom in de hoofdzaak onbevoegd te verklaren om kennis te nemen van het geschil.
In het midden kan daarom blijven of het forumkeuzebeding (vervat in de algemene voorwaarden van N) rechtsgeldig tussen partijen is overeengekomen als bedoeld in artikel 25 lid 1 Herschikte EEX-Vo.
N zal als de in het ongelijk gestelde partij in de proceskosten van het incident worden veroordeeld.
N zal ook in de proceskosten van de hoofdzaak worden veroordeeld, nu zij nodeloos kosten heeft veroorzaakt door die hoofdzaak bij de verkeerde rechter aanhangig te maken.
Wilt u de gehele uitspraak bekijken? Klik dan hier.
Heeft u een vraag over het internationale contractenrecht, de bevoegdheid van de rechter en het toe te passen recht, over de EEX-Vo of over het Weens Koopverdrag, belt u dan gerust onze advocaat contractenrecht op 020-3980150