Van onze advocaat executeur. Het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft op 13 februari 2018 uitspraak gedaan over een verzoek tot het ontslag van een executeur.
De erflater heeft als erfgenamen van zijn nalatenschap achtergelaten partijen en de belanghebbende (broers en zus).
In zijn testament van 20 oktober 2008 heeft erflater verweerder tot executeur en bewindvoerder benoemd. Verweerder heeft deze benoemingen aanvaard.
De erfgenaam is met twaalf grieven in hoger beroep gekomen van de beschikking van 3 maart 2017.
Deze grieven beogen het geschil in hoger beroep in volle omvang aan de orde te stellen. De erfgenaam verzoekt het hof, voor zover thans van belang, de bestreden beschikking te vernietigen, en bij beschikking uitvoerbaar bij voorraad te bepalen:
a.) de executeur ex artikel 4:149 BW met onmiddellijke ingang, althans op een nader te bepalen tijdstip vanwege gewichtige redenen te ontslaan als executeur en om hem te gelasten rekening en verantwoording als bedoeld in artikel 4:151 BW af te leggen aan het hof en/of verzoeker;
b.) ex artikel 4:142 lid 1 BW een door het hof aan te wijzen notaris als vervangend executeur te benoemen;
c.) de bewindvoerder ex artikel 4:164 BW met onmiddellijke ingang, althans op een nader te bepalen tijdstip vanwege gewichtige redenen te ontslaan als bewindvoerder;
d.) ex artikel 4:157 lid 1 BW een door het hof aan te wijzen notaris als vervangene bewindvoerder te benoemen;
e.) de executeur te veroordelen in de proceskosten, waaronder die uit eerste aanleg; althans vast te stelen als het hof juist acht, kosten rechtens.
De executeur voert verweer en verzoekt het verzoek in hoger beroep van verzoeker af te wijzen en hem te veroordelen in de kosten van de procedure.
Ontslag van de executeur? Rekening en verantwoording?
De rechter oordeelt als volgt.
De executeur heeft ingevolge artikel 4:144 lid 1 BW de taak de goederen van de nalatenschap te beheren en de schulden van de nalatenschap te voldoen, die tijdens zijn beheer uit die goederen behoren te worden voldaan. De executeur moet met bekwame spoed een boedelbeschrijving opmaken (artikel 4:146 lid 2 BW) en aan de erfgenamen alle door hen gewenste inlichtingen geven over de uitoefening van zijn taak (artikel 4:148 BW).
De taak van de executeur eindigt onder meer wanneer hij zijn werkzaamheden als zodanig heeft voltooid en door ontslag dat de kantonrechter hem met ingang van een bepaalde dag verleent (artikel 4:149 lid 1 aanhef en onder a en f BW).
Het ontslag wordt hem verleend, hetzij op eigen verzoek, hetzij om gewichtige redenen, zulks op verzoek van een mede-executeur, een erfgenaam of het openbaar ministerie, dan wel ambtshalve.
Hangende het onderzoek kan de kantonrechter voorlopige voorzieningen treffen en de executeur schorsen (artikel 4:149 lid 2 BW). Voor testamentaire bewindvoering geldt een vergelijkbare regeling (artikel 4:164 lid 2 BW).
Erfgenaam voert – samengevat – aan dat de werkzaamheden van de executeur nog niet zijn voltooid en voor zover werkzaamheden zijn verricht deze op een wijze zijn verricht die reden geven tot ontslag van de executeur. De executeur betwist dit.
De rechter stelt vast dat de taken van de executeur zoals omschreven in artikel 4:144 lid BW nagenoeg zijn voltooid.
De legaten zijn inmiddels uitgekeerd op één na, aan de erfgenaam. Dit met medeweten en toestemming van de erfgenamen.
De rechter is van oordeel dat dit een redelijke beslissing is gelet op de onduidelijkheid van een mogelijke vordering in verband met een aanslag van de fiscus van die legataris die in Spanje woont.
Overigens heeft de executeur tijdens de mondelinge behandeling verklaard dit bedrag wel gereserveerd te willen houden, zodat, zodra duidelijk is hoe het afloopt met de belastingclaim, het legaat kan worden uitgekeerd.
De executeur heeft alle schulden voldaan, boedelbeschrijvingen gemaakt op 12 januari 2016, 8 juli 2016 en 18 april 2017, erfbelasting voldaan en huizen te gelde gemaakt.
Er zijn thans alleen nog liquide middelen en de beheertaken zijn afgerond. De executeur heeft zogezegd de nalatenschap verdelingsklaar gemaakt.
Uit de stukken en hetgeen ter mondelinge behandeling is besproken blijkt dat de executeur inmiddels heeft gedaan wat van hem op grond van de bestreden beschikking werd verlangd. In die beschikking had de kantonrechter bepaald dat de executeur alle legatarissen actief diende te informeren en aan verzoeker informatie en stukken diende over te leggen.
De rechter is van oordeel dat verzoeker op dit moment geen belang meer heeft bij ontslag van de executeur.
Bij benoeming van een nieuwe executeur zullen extra kosten moeten worden gemaakt. Daarnaast zal het weer tijd kosten om deze omvangrijke zaak te bestuderen. Dit terwijl verzoeker heeft aangegeven dat het pijnpunt in deze zaak is dat hij nog geen geld heeft gekregen uit de erfenis terwijl anderen dit wel hebben gehad. Spoedige afwikkeling van de erfenis is derhalve in het belang van verzoeker en de overige erfgenamen.
Voor zover de grieven van verzoeker zien op betaalde bedragen en uitgekeerde voorschotten oordeelt de rechter als volgt.
Zowel op grond van het testament als op grond van de wet dient de executeur en bewindvoerder rekening en verantwoording af te leggen bij het einde van zijn beheer. Verzoeker kan in die procedure zijn bezwaren kenbaar maken en zo nodig de rechter daarbij inschakelen. Daarvoor is de huidige (hoger beroeps)procedure niet de geëigende weg.
De erfgenaam heeft tot slot bewijs aangeboden door het horen van getuigen. De rechter gaat aan het bewijsaanbod voorbij, omdat het onvoldoende duidelijk en concreet is. Verzoeker heeft onvoldoende aangegeven op welke punten de getuigen (uit eigen wetenschap) zouden kunnen verklaren, en of er iets anders kan worden verklaard dan hetgeen reeds op schrift is meegedeeld. Voor zover de getuigenverklaringen zien op kosten en/of uitgaven, dienen deze kosten/uitgaven, zoals reeds onder rechtsoverweging 5.6 overwogen, bij de rekening en verantwoording te worden betrokken.
Gelet op vorenstaande zal het hof de bestreden beschikking, voor zover aan het oordeel van het hof onderworpen, bekrachtigen.
Wilt u de gehele uitspraak bekijken? Klik dan hier.
Heeft u een vraag over de verdeling van een erfenis, over het kindsdeel of over de legitieme, over de taken en bevoegdheden van een executeur, over het afleggen van rekening en verantwoording door de executeur of over het ontslag van de executeur, belt u dan gerust onze advocaat executeur op 020-3980150.