Het Gerechtshof Den Haag heeft op 9 november 2021 uitspraak gedaan over de vraag welke kosten de executeur ten laste van de nalatenschap kon brengen en vervolgens over de bewijslast van een gestelde schenking aan kleinkinderen gedaan in verband met de vaststelling van de legitieme.
Dochter 1 en dochter 2 zijn de dochters van de erflater.
De kleindochter is de kleindochter van erflater.
De kleindochter is de dochter en enig kind van de in 1994 overleden zoon van erflater.
De kleindochter is erfgenaam op grond van plaatsvervulling voor haar vader ex artikel 4:12 BW.
Dochter 1 geeft in haar incidentele appel aan dat de rechtbank ten onrechte heeft overwogen dat het bedrag van € 100.000,- welk bedrag afkomstig is uit het vermogen van erflater – als een schenking moet worden aangemerkt.
In de visie van dochter 1 heeft erflater voldaan aan een morele verplichting.
Dochter 1 is eveneens van mening dat bij de berekening van de legitimaire massa ten onrechte rekening is gehouden met een bedrag van € 25.000,- ter zake ongebruikelijke giften aan dochter 1 en haar gezin.
In haar grief geeft dochter 1 aan dat bij de berekening van de legitimaire massa van erflater eveneens rekening moet worden gehouden met giften van erflater aan de vader van de kleindochter en wel voor een bedrag van € 30.000,-.
Voorts volgt uit de grieven van dochter 1 dat zij van mening is dat een aantal kosten die zij heeft gemaakt aangemerkt dienen te worden als kosten van de nalatenschap van erflater.
Erfrecht. Welke kosten kan de executeur ten laste van de nalatenschap brengen? Legitieme. Schenking. Giften aan kleinkinderen. Bewijslast.
De rechter oordeelt als volgt.
De taak van de executeur wordt in artikel 4:144 lid 1 BW in algemene bewoordingen geformuleerd.
De taken spitsen zich toe op drie elementen:
a) de goederen van de nalatenschap beheren,
b) de schulden van de nalatenschap voldoen,
c) het uitvoeren van testamentaire lasten.
Erflater heeft in zijn testament geen verdere bevoegdheden aan de executeur gegeven.
Het hof verwijst in deze naar punt 4 van het testament van erflater.
In het testament heeft erflater expliciet bepaald dat de executeur geen recht heeft op loon.
Voorts heeft erflater bepaald dat de onkosten direct uit de nalatenschap mogen worden voldaan.
Wat zoal tot de kosten van de executele mag worden gerekend kan een onderwerp van discussie zijn zoals in het onderhavige geschil.
Van een redelijk handelend executeur mag worden verlangd dat hij of zij de kostencomponent van de executele in ogenschouw neemt ten opzichte van de samenstelling en omvang van de nalatenschap.
Uit het procesdossier volgt dat de nalatenschap van erflater van zeer beperkte omvang was en dat er slechts een gering bedrag was dat aan schulden moest worden voldaan.
Het hof verwijst naar de aangifte voor de erfbelasting.
Hieruit blijkt dat er voor een bedrag van slechts € 3.827, – aan schulden openstond.
Dochter 1 is het niet eens met het oordeel van de rechtbank dat zij slechts € 4.000,- van de totale kosten van haar advocaat van € 40.000,- ten laste van de nalatenschap kan brengen.
In haar grief stelt dochter 1 dat conform literatuur en rechtspraak alle door haar gemaakte advocaatkosten die zij uit hoofde van haar executeurschap heeft moeten maken, zowel ten laste van de nalatenschap als ten laste van de legitimaire massa dienen te komen.
Door de kleindochter is verweer gevoerd tegen de grief van dochter 1.
Uit het betoog van de kleindochter volgt dat slechts die kosten ten laste van de nalatenschap kunnen worden gebracht die direct verband houden met de executele.
Het merendeel van de kosten die dochter 1 heeft gemaakt houden in de visie van de kleindochter geen verband met de executele.
De rechtbank heeft in de betreffende rechtsoverweging van het bestreden vonnis overwogen dat het overgrote deel van de procedures zien op het financiële beheer door dochter en de administratie van erflater voor zijn overlijden.
De met die procedures gepaard gaande kosten behoren in de visie van de rechtbank niet tot de kosten van de executele.
Het hof deelt de visie van de rechtbank in deze en neemt de gronden over.
Voorts is het hof van oordeel dat de kosten die dochter 1 ten laste van de nalatenschap wenst te brengen in geen enkele verhouding staan tot de omvang en samenstelling van de nalatenschap.
De door haar gemaakte advocaatkosten overstijgen met vele duizenden euro`s de omvang van de nalatenschap.
In haar tweede grief maakt dochter 1 bezwaar tegen de overweging van de rechtbank dat de kosten van notaris mr. B van € 1.836,78 volledig ten laste van de nalatenschap mogen worden gebracht.
De kleindochter is van mening dat de grief van dochter 1 niet kan slagen.
Mr. B was de opvolgend executeur testamentair.
Aan mr. B is opdracht verstrekt om als executeur op te treden.
Het hof is van oordeel dat de rechtbank op goede gronden heeft geoordeeld dat de kosten van notaris mr. B ten laste komen van de nalatenschap van erflater.
Ook het hof is van oordeel dat deze kosten direct verband houden met de executele.
De grieven van de dochter treffen dus geen doel.
Giften aan de vader van de kleindochter?
De termen giften en schenkingen worden in deze procedure door elkaar gebruikt.
Een gift omvat elke handeling die ertoe strekt een ander, de begiftigde, ten koste van het eigen vermogen van de handelende persoon te verrijken.
De schenking is als overeenkomst om niet de species van het begrip gift.
De regels met betrekking tot schenking zijn ook van toepassing op de gift.
In eerste aanleg heeft dochter 1 gesteld dat aan de vader van de kleindochter door erflater een totaalbedrag is geschonken van € 52.545,- inclusief een inflatiecorrectie.
Dochter 2 heeft in eerste aanleg tijdens de comparitie van partijen bij de rechtbank bevestigd dat erflater in het verleden wel eens de huur van het bedrijfspand van de vader van de kleindochter betaalde.
In eerste aanleg heeft de kleindochter gesteld dat zij niets weet van mogelijke giften aan haar vader.
Om proceseconomische redenen is de rechtbank ervan uitgegaan en ten behoeve van een finale geschillenbeslechting dat de vader van de kleindochter een bedrag van € 10.000,- aan giften heeft ontvangen.
Uit het appel van de kleindochter volgt dat zij het niet eens is met deze beslissing van de rechtbank.
Ook dochter 1 is het niet eens met deze beslissing, zij is van mening dat van een bedrag aan giften moet worden uitgegaan van € 30.000,-.
De kleindochter stelt in haar toelichting op haar grief dat de door dochter 1 opgestelde becijfering van de giften een speculatief karakter heeft en niet met bewijsstukken is onderbouwd.
In de visie van de kleindochter heeft de rechtbank haar beslissing onvoldoende gemotiveerd.
De kleindochter is van mening dat op dochter 1 de bewijslast rust welke giften haar vader van erflater heeft verkregen.
In de grief gaat dochter 1 nader in op de giften die de vader van de kleindochter van erflater heeft verkregen.
Zij schat het totale bedrag op € 30.000,-.
In tegenstelling tot de rechtbank kan het hof op basis van hetgeen in eerste aanleg en in appel is gesteld niet vaststellen of er sprake is van giften van erflater aan de vader van de kleindochter, laat staan wat de omvang van deze giften is.
Nu dochter 1 stelt dat de vader van de kleindochter een bedrag van € 30.000,- aan giften heeft ontvangen rust op dochter 1 daarvan de bewijslast.
De producties die dochter 1 in het geding heeft gebracht bewijzen niet dat erflater aan de vader van de kleindochter een gift heeft voldaan.
Naar het oordeel van het hof is niet door dochter 1 bewezen dat de vader van de kleindochter een bedrag aan giften heeft ontvangen van € 10.000,- laat staan een bedrag van € 30.000,-.
De grief van de kleindochter treft doel en die van dochter 1 niet.
Wilt u de gehele uitspraak bekijken? Klik dan hier.
Heeft u een vraag aan onze advocaat verdeling erfenis over de vereffening of verdeling van een erfenis, over de uitleg van een testament of over de nietigheid van een testament, over de taken en bevoegdheden van de executeur, over het kindsdeel of over de legitieme, of over het berekenen van de legitieme, belt u dan gerust onze advocaat verdeling erfenis op 020-3980150.
Wilt u meer weten over de verdeling van een erfenis, bezoek dan onze website over de verdeling van een erfenis. Klik dan hier.
Wilt u meer weten over het erfrecht, bezoek dan onze website. Klik dan hier.
Wilt u meer weten over ons advocatenkantoor? Klik dan hier.