Van onze advocaat aandeelhouder. De Procureur-Generaal bij de Hoge Raad heeft op 7 december 2018 in zijn conclusie het enquêterecht besproken van de verschaffer van risicodragend kapitaal in een onderneming.
Enquêterecht. Risicodragend kapitaal. Vraag of economisch belang op één lijn kan worden gesteld met belang van een aandeelhouder.
De bevoegdheid tot het indienen van een verzoek tot het instellen van een enquête komt toe aan degenen aan wie deze bevoegdheid in de wet is verleend.
De daartoe strekkende opsomming in artikel 2:346 BW is limitatief.
Volgens vaste rechtspraak brengt de strekking van het enquêterecht echter met zich dat de verschaffer van risicodragend kapitaal die een eigen economisch belang heeft in de vennootschap waarop het verzoek betrekking heeft in sommige gevallen gelijkgesteld kan worden met de aandeelhouder of certificaathouder bedoeld in artikel 2:346 BW.
Voor een dergelijke gelijkstelling is slechts plaats indien en voor zover op grond van de feiten en omstandigheden van het geval kan worden geoordeeld dat het eigen economische belang van de verschaffer van risicodragend kapitaal in de vennootschap waarop het verzoek betrekking heeft van dien aard is dat het op één lijn kan worden gesteld met het belang van een aandeelhouder of een certificaathouder van die vennootschap.
De wet geeft in art. 2:345 lid 2, 2:346 en 2:347 BW een opsomming bevat van degenen die bevoegd zijn een enquêteverzoek ex art. 2:345 lid 1 BW (eventueel in samenhang met een verzoek ex art. 2:349a lid 2 BW) in te dienen.
Uit de tekst en strekking van deze bepalingen volgt dat de daarin opgenomen opsomming van enquêtegerechtigden limitatief is.
De bevoegdheid tot het indienen van een enquêteverzoek komt slechts toe aan degenen aan wie die bevoegdheid in de wet is toegekend.
De wetgever heeft bewust ervoor gekozen de kring van enquêtegerechtigden zo nauwkeurig mogelijk af te bakenen.
Het enquêterecht is immers “een zeer bijzondere bevoegdheid, welke, indien verkeerd toegepast, voor de vennootschap uiterst nadelige gevolgen kan hebben”.
In zijn beschikking van 29 maart 2013 heeft de Hoge Raad vooropgesteld dat de bevoegdheid tot het indienen van een verzoek tot het instellen van een enquête toekomt aan degenen aan wie deze bevoegdheid in de wet is verleend en dat de daartoe strekkende opsomming in art. 2:346 BW limitatief is.
De strekking van het enquêterecht brengt echter mee dat de verschaffer van risicodragend kapitaal die een eigen economisch belang heeft in de vennootschap waarop het verzoek betrekking heeft, welk belang in zoverre op één lijn kan worden gesteld met het belang van een aandeelhouder of certificaathouder, voor de toepassing van art. 2:346 lid 1, aanhef en onder b, BW, dient te worden gelijkgesteld met aandeelhouders of certificaathouders.
Daarbij heeft de Hoge Raad verwezen naar zijn vaste rechtspraak, te weten HR 6 juni 2003, HR:2003:AF9440, NJ 2003/486 (Scheipar), HR 4 februari 2005, HR:2005:AR8899, NJ 2005/127 (Landis), HR 25 juni 2010, HR:2010:BM0710, NJ 2010/370 (e-Traction), HR 10 september 2010, HR:2010:BM6077, NJ 2010/665 (Butôt), en HR 8 april 2011, HR:2011:BP4943, NJ 2011/338 (TESN).
In deze rechtspraak is niet de rechtsregel aanvaard dat de positie van een verschaffer van risicodragend kapitaal die een eigen economisch belang heeft in de vennootschap waarop het verzoek betrekking heeft, voor de toepassing van art. 2:346 lid 1, aanhef en onder b, BW, zonder meer kan worden gelijkgesteld met die van een aandeelhouder of certificaathouder.
Een dergelijke gelijkstelling is volgens deze rechtspraak slechts mogelijk indien en voor zover op grond van de feiten en omstandigheden van het geval kan worden geoordeeld dat het eigen economisch belang van de verschaffer van risicodragend kapitaal in de vennootschap waarop het verzoek betrekking heeft, van dien aard is dat het op één lijn kan worden gesteld met het belang van een aandeelhouder of een certificaathouder van die vennootschap.
De Ondernemingskamer dient derhalve alle relevante feiten en omstandigheden te betrekken in haar oordeelsvorming ten aanzien van die mogelijke gelijkstelling.
Wilt u de gehele conclusie bekijken? Klik dan hier.
Heeft u een vraag over het ondernemingsrecht, over bestuurdersaansprakelijkheid, over aandeelhouders in een nv of bv, over de AvA, over de geschillenregeling, of over het enquêterecht, belt u dan gerust onze advocaat aandeelhouder op 020-3980150.