De Rechtbank Oost-Brabant heeft op 13 mei 2020 uitspraak gedaan over de vraag of de afgifte van een legaat tegen inbreng ongedaan gemaakt kon worden.
Gedaagde heeft in haar hoedanigheid van executeur het aan haar toegekende legaat afgegeven op 8 juni 2017, zonder dat tegelijkertijd harerzijds de daartegenover staande inbrengplicht is voldaan.
Afgifte van een legaat tegen inbreng. Aan inbrengplicht niet voldaan. Ongedaanmaking mogelijk? Schulden van de nalatenschap. Hoofdelijke aansprakelijkheid.
De rechter oordeelt als volgt.
Gedaagde heeft als executeur het aan haar toegekende legaat afgegeven zonder dat tegelijkertijd harerzijds de daartegenover staande inbrengplicht te voldoen.
De vraag is of dat tot gevolg moet hebben dat de afgifte van de goederen ongedaan wordt gemaakt, in ieder geval voor zover noodzakelijk om de schulden als bedoeld in artikel 4:7 BW te voldoen, zoals eiser heeft gevorderd.
Het is de vraag welk belang daarmee wordt gediend.
Ongedaanmaking van de afgifte van het legaat verandert niets aan het legaat zelf: gedaagde
blijft recht houden op afgifte van de goederen tegen, in beginsel, de waarde op de sterfdag, zij het nadat de schuldeisers van de nalatenschap als bedoeld in artikel 4:7 onder a t/m c en onder f BW zijn voldaan.
Ongedaan maken doet met name recht aan de belangen van de schuldeisers van de nalatenschap en herstelt hun verhaalspositie voor zover die door de afgifte van het legaat is aangetast.
Ook de regeling voorzien in de artikelen 4:216 en 4:220 BW geeft alleen aan de vereffenaar respectievelijk de schuldeisers van de nalatenschap hoger in rang dan de legataris de bevoegdheid van terugvordering en verhaal jegens de legataris.
Tenslotte wijst de rechtbank erop dat ingevolge artikel 4:120 lid 4 in het geval de prestatie reeds is verricht en het legaat is afgegeven, de rechtsgrond daarvan in stand blijft, behoudens de mogelijkheid van terugvordering en verhaal als bedoeld in de artikelen 4:216 en 4:220 BW.
Dat duidt erop dat een erfgenaam die vermindering wil van een op hem rustend legaat uit hoofde van artikel 4:120 lid 2, een eenmaal afgegeven legaat niet ongedaan kan maken en dat eiser alleen wanneer komt vast te staan dat hij als legitimaris een vordering zou hebben op de nalatenschap, hij verhaal kan nemen als bedoeld in artikel 4:220 BW.
Het belang van eiser bij zijn vordering tot ongedaan maken ligt echter met name, zo heeft zijn advocaat verklaard, daarin dat hij zekerheid heeft dat de (overige) schuldeisers van de nalatenschap worden betaald en dat hij niet vanwege zijn hoofdelijke aansprakelijkheid als erfgenaam door de schuldeisers van de nalatenschap wordt aangesproken voor zijn erfdeel.
Wanneer komt vast te staan dat gedaagde, zoals zij heeft gesteld, alle schuldeisers van de nalatenschap heeft overgenomen en als haar eigen schulden heeft voldaan of voldoet, is aan dit belang tegemoet gekomen en rijst de vraag in hoeverre eiser nog belang heeft bij een beoordeling van dit onderdeel van zijn vorderingen.
De rechtbank zal daarom gedaagde in de gelegenheid stellen stukken te overleggen waaruit blijkt dat zij de schulden van de nalatenschap heeft overgenomen en deze voor haar eigen rekening en risico heeft voldaan en/of in de toekomst zal voldoen, dat de schuldeisers met deze schuldovername hebben ingestemd en dat zij bereid zijn om eiser te ontslaan uit zijn hoofdelijke aansprakelijkheid.
Voor de duidelijkheid merkt de rechtbank op dat dit in ieder geval geldt voor alle nog niet volledig betaalde schuldeisers van de nalatenschap.
Dat ziet dus ook op schulden die de rechtbank in het voorgaande nog niet heeft besproken.
Wilt u de gehele uitspraak bekijken? Klik dan hier.
Heeft u een vraag aan onze advocaat executeur over de vereffening of verdeling van een erfenis, over de uitleg van een testament of over de nietigheid van een testament, over de taken en bevoegdheden van de executeur, over het kindsdeel of over de legitieme, of over het berekenen van de legitieme, belt u dan gerust onze advocaat executeur op 020-3980150.
Wilt u meer weten over de taken en bevoegdheden van de executeur, bezoek dan onze website over de executeur. Klik dan hier.
Wilt u meer weten over de verdeling van een erfenis, bezoek dan onze website over de verdeling van een erfenis. Klik dan hier.
Wilt u meer weten over het erfrecht, bezoek dan onze website. Klik dan hier.
Wilt u meer weten over ons advocatenkantoor? Klik dan hier.